Trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng, Tổng thống Mỹ đã phải đối mặt với những thách thức pháp lý nghiêm trọng liên quan đến chính sách thuế quan của mình. Đặc biệt, một đạo luật đã được viện dẫn để ngăn chặn các biện pháp thuế mà ông áp dụng, tạo ra một cuộc tranh luận sôi nổi trong nội bộ chính quyền.
Đạo luật Quyền Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế và những hệ lụy
Vào đầu tháng 2, Tổng thống đã sử dụng Đạo luật Quyền Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để ký một sắc lệnh tăng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa từ một số quốc gia như Trung Quốc, Mexico và Canada. Ông cho rằng động thái này nhằm giải quyết các vấn đề khẩn cấp liên quan đến tình trạng fentanyl và người nhập cư trái phép.
Quyết định áp thuế và phản ứng từ các doanh nghiệp
Vào ngày 2/4, ông Trump tiếp tục viện dẫn IEEPA để áp thuế 10% đối với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ ngày 5/4, và sau đó tăng lên 50% từ ngày 9/4. Tuy nhiên, ông đã quyết định hoãn áp dụng mức thuế cao hơn trong 90 ngày để tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán thương mại.
Cuộc chiến pháp lý tại Tòa án Thương mại Quốc tế
Đến giữa tháng 4, một nhóm doanh nghiệp và chính quyền 12 bang đã đệ đơn kiện lên Tòa án Thương mại Quốc tế (CIT) tại New York, cho rằng Tổng thống đã vượt quá quyền hạn của mình theo IEEPA. Họ lập luận rằng các sắc lệnh thuế quan này không chỉ vi phạm quyền lực mà còn không giải quyết được các mối đe dọa mà ông đã nêu ra.
Phán quyết của Tòa án và ý nghĩa của nó
Hơn một tháng sau, CIT đã ra phán quyết có lợi cho nguyên đơn, khẳng định rằng các sắc lệnh thuế quan đã vượt quá quyền hạn mà IEEPA trao cho Tổng thống. Tòa án cũng chỉ ra rằng các biện pháp thuế này không thể được coi là hợp lý trong bối cảnh hiện tại.
Quyền lực của Tổng thống và những giới hạn
Đạo luật IEEPA được thông qua vào năm 1977 nhằm trao quyền cho Tổng thống trong việc điều tiết thương mại trong các tình huống khẩn cấp. Tuy nhiên, quyền lực này không phải là không có giới hạn. Các thẩm phán đã nhấn mạnh rằng việc viện dẫn IEEPA không thể được sử dụng để biện minh cho các chính sách thuế quan mà không có cơ sở hợp lý.
Những tranh cãi xung quanh quyền lực khẩn cấp
Quyền lực của Tổng thống trong các tình huống khẩn cấp đã luôn là một chủ đề gây tranh cãi. Lịch sử cho thấy nhiều lần Tổng thống đã bị chỉ trích vì lạm dụng quyền lực này. Vụ kiện liên quan đến chính sách thuế của ông Trump có thể là một trong những ví dụ điển hình cho thấy sự cần thiết phải có sự giám sát chặt chẽ hơn đối với quyền lực của người đứng đầu Nhà Trắng.
Phản ứng từ chính quyền và tương lai của chính sách thuế
Phản ứng trước phán quyết của CIT, Bộ Tư pháp Mỹ đã kháng cáo lên Tòa Phúc thẩm Liên bang, cho rằng vấn đề thuế quan thuộc về lĩnh vực chính trị và không phải là điều mà tòa án có thể can thiệp. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng vụ kiện này có thể cần đến sự can thiệp của Tòa án Tối cao để đưa ra phán quyết cuối cùng.
Những diễn biến này không chỉ ảnh hưởng đến chính sách thuế của Tổng thống mà còn đặt ra nhiều câu hỏi về quyền lực và trách nhiệm của các nhà lãnh đạo trong việc điều hành nền kinh tế quốc gia.
