Trong những năm gần đây, số lượng vụ lao xe vào đám đông trên toàn thế giới đang có xu hướng gia tăng đáng báo động. Các cá nhân và tổ chức cực đoan đã chuyển sang phương thức này như một cách thức gây án, bởi vì nó dễ thực hiện và có khả năng gây ra thương vong lớn.
Vào ngày 26 tháng 5, một tài xế đã lao xe vào đám đông đang ăn mừng chiến thắng của câu lạc bộ bóng đá Liverpool tại thành phố Liverpool, Anh. Vụ việc đã khiến 65 người bị thương. Nghi phạm, một cựu đặc nhiệm thủy quân lục chiến 53 tuổi, đã bị buộc tội lái xe nguy hiểm và cố ý gây thương tích nghiêm trọng. Công tố viên đã mô tả hành động của ông ta như “sử dụng xe như một vũ khí”.
Chỉ một tháng trước đó, một vụ lao xe tương tự đã xảy ra tại Vancouver, Canada, khi một chiếc SUV đâm vào đám đông tham gia lễ hội của cộng đồng người Philippines, dẫn đến cái chết của ít nhất 11 người và nhiều người khác bị thương.
Vào giữa tháng 2, Đức cũng đã chứng kiến một vụ lao xe vào đám đông trong một cuộc biểu tình do công đoàn tổ chức, khiến hai người thiệt mạng và 37 người bị thương. Nghi phạm, một người Afghanistan 24 tuổi đang xin tị nạn, được cho là có động cơ liên quan đến tư tưởng cực đoan Hồi giáo.
Tháng 1 năm nay, một vụ lao xe khác xảy ra tại New Orleans, Mỹ, làm ít nhất 15 người thiệt mạng. Cảnh sát đã coi đây là một “hành động khủng bố”. Trước đó, vào tháng 12 năm 2024, một vụ lao xe vào chợ Giáng sinh ở Magdeburg, Đức đã khiến ít nhất 5 người chết và hơn 200 người bị thương, với nghi phạm là một bác sĩ 50 tuổi người Arab Saudi.
Những sự kiện này cho thấy rằng các vụ lao xe đang gia tăng trên toàn cầu. Một trong những lý do chính là tính dễ dàng trong việc thực hiện, khiến ô tô trở thành một công cụ lý tưởng để gây ra thương vong hàng loạt.
Viện nghiên cứu RAND đã chỉ ra rằng phương thức này không yêu cầu kỹ năng đặc biệt hay sự chuẩn bị kỹ lưỡng, điều này làm cho nó trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho những kẻ có ý định xấu.
Hiện trường vụ lao xe vào đám đông người hâm mộ bóng đá ở Liverpool, Anh ngày 26/5.
Mặc dù số liệu thống kê về các vụ lao xe còn hạn chế, một nghiên cứu từ Đại học San Jose State cho thấy số lượng các vụ tấn công kiểu này đã tăng mạnh trong thập kỷ qua. Năm 2016, lao xe đã trở thành hình thức tấn công gây chết chóc nhất, chiếm hơn một nửa số thương vong trong các vụ tấn công khủng bố.
Trung tâm An ninh Giao thông Quốc gia Mỹ đã ghi nhận 16 vụ lao xe trong 6 tháng qua, dẫn đến cái chết của 71 người. Các chuyên gia cho rằng việc sử dụng phương tiện giao thông trong các vụ tấn công khủng bố giúp kẻ tấn công không cần phải sử dụng chất nổ hay vũ khí, vốn khó tiếp cận do các biện pháp an ninh nghiêm ngặt.
Không phải tất cả các vụ tấn công đều do các tổ chức khủng bố thực hiện. Một số vụ liên quan đến tình trạng tâm thần hoặc động cơ cá nhân. Ví dụ, vụ lao xe ở Chu Hải, Trung Quốc, có liên quan đến một người đàn ông 62 tuổi đã gây ra cái chết cho 35 người.
Giới chuyên gia cảnh báo rằng sự đa dạng về thủ phạm và động cơ gây án đang tạo ra nhiều thách thức cho các cơ quan chức năng trong việc ngăn chặn các vụ lao xe. Những kẻ thực hiện hành vi này thường cảm thấy uất ức và tức giận, và hành động của họ có thể là bột phát hoặc được lên kế hoạch một cách vội vàng.
Để đối phó với tình trạng này, các chuyên gia khuyến nghị cần có những biện pháp quản lý chặt chẽ hơn đối với việc cho thuê xe, cũng như thiết kế lại các khu vực đô thị để giảm thiểu nguy cơ xảy ra các vụ lao xe. Việc lắp đặt các rào chắn và cột chắn có thể giúp bảo vệ người đi bộ và tạo ra môi trường an toàn hơn.
Chiếc xe của nghi phạm tại hiện trường vụ lao xe ở New Orleans, bang Louisiana, Mỹ ngày 1/1.
Các cơ quan chức năng cũng khuyến nghị người dân cần cảnh giác và báo cáo những hành vi bất thường liên quan đến việc thuê xe, như người thuê không thể giải thích rõ ràng về kế hoạch sử dụng xe hoặc có những biểu hiện lo lắng.
Trong trường hợp xảy ra lao xe, người đi bộ nên tìm nơi trú ẩn an toàn và nấp sau các vật thể có thể che chắn. Việc giám sát và lắp đặt các biện pháp an ninh công cộng là rất cần thiết để giảm thiểu rủi ro.
Những thách thức trong việc ngăn chặn các vụ lao xe đang ngày càng gia tăng, và cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và cộng đồng để đảm bảo an toàn cho mọi người.
