Hà Nội, một buổi chiều cuối tháng 3, dưới ánh nắng dịu dàng, câu chuyện của chị Bùi Thị Loan và con trai Bảo Nam đã chạm đến trái tim của nhiều người. Sau 14 năm đồng hành cùng con trong thế giới của một đứa trẻ tự kỷ, niềm vui của chị đã đến khi Bảo Nam tìm ra được cách thể hiện bản thân qua những bức tranh đầy màu sắc.
Ngồi bên hồ Gươm, Bảo Nam chăm chú vẽ cây cầu Long Biên trên tờ giấy trắng. Trong khi dòng người vội vã đi qua, cậu bé vẫn đắm chìm trong thế giới của màu sắc và những nét vẽ. Chị Loan, mẹ của Nam, không giấu nổi niềm tự hào khi nhìn con say mê với nghệ thuật.
Bảo Nam đang vẽ cây cầu Long Biên tại trụ sở báo Nhân Dân, phố Hàng Trống, quận Hoàn Kiếm chiều 28/3.
Như bao bậc phụ huynh khác, chị Loan từng mơ ước có một đứa con thông minh và tài năng. Tuy nhiên, những kỳ vọng ấy đã bị dập tắt khi Bảo Nam còn nhỏ. “Khi Nam 17 tháng tuổi, cậu bé luôn chạy nhảy không ngừng, và tôi cảm thấy có điều gì đó không ổn”, chị Loan chia sẻ.
Với linh cảm của một người mẹ, chị đã đưa Nam và anh trai đến Bệnh viện Nhi Trung ương để kiểm tra. Kết quả cho thấy Nam mắc rối loạn phổ tự kỷ, trong khi anh trai chỉ bị chậm nói. Tự kỷ là một dạng rối loạn thần kinh kéo dài suốt đời, và tại Việt Nam, ước tính có khoảng một triệu trẻ em mắc phải tình trạng này.
Tự kỷ có nhiều mức độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng. “Trong những lúc khó khăn, tôi luôn tự an ủi rằng ít nhất Nam vẫn có thể tự ăn uống và sinh hoạt”, chị Loan tâm sự.
Hơn một thập kỷ trước, thông tin về tự kỷ còn rất hạn chế, nhưng chị Loan không ngừng tìm kiếm các trung tâm và giáo viên giỏi để hỗ trợ con. Chị cũng tham gia các lớp học dành cho phụ huynh để có thêm kiến thức trong việc chăm sóc con.
Những nỗ lực của chị đã mang lại những thay đổi nhỏ cho Bảo Nam. Cột mốc đáng nhớ nhất là khi Nam biết nói vào năm 4 tuổi. Tuy nhiên, những rối loạn hành vi vẫn là một thử thách lớn. Chị Loan đã nhiều lần phải lo lắng khi con chạy ra đường hay mất tích ở trường.
“Mỗi ngày tôi đều nhận được phản hồi từ giáo viên về việc con không thể ngồi yên trong lớp học”, chị nhớ lại. Sau nhiều lần bị phản ánh, chị quyết định chuyển trường cho Nam và thuê giáo viên đi kèm.
Chị Loan và con trai Bảo Nam tại Tọa đàm “Tương lai nào cho trẻ tự kỷ?” do báo Nhân Dân tổ chức hôm 28/3.
Cuộc sống của chị Loan trở nên khó khăn hơn khi bố mẹ Nam ly hôn khi cậu bé mới 4 tuổi. Chị phải làm việc cật lực để có tiền cho con tham gia các lớp học. “Nhưng tôi không thể gồng gánh mãi”, chị chia sẻ.
Chi phí học tập cho Nam dao động từ 10 đến 20 triệu đồng mỗi tháng, và đôi khi chị phải tạm dừng việc học của con vì không đủ tiền. Trong thời gian dịch Covid, chị đã phải gửi Nam về quê với ông bà.
Trẻ tự kỷ cần được can thiệp hàng ngày để không bị nặng thêm. Sau khi dịch bệnh qua đi, Nam trở lại với mẹ nhưng đã có nhiều hành vi xấu. Chị Loan đã tìm được một trung tâm nội trú ở quận Long Biên, nơi con có nhiều dấu hiệu tiến bộ và biết nói nhiều hơn về nhu cầu của mình.
Nhờ thường xuyên đưa đón con qua cầu Long Biên, Bảo Nam đã có ấn tượng mạnh với cây cầu này. Trong một hoạt động ở trường, cậu bé đã vẽ bức tranh về cầu Long Biên và không ngờ bức tranh đã được đấu giá với giá hai triệu đồng.
“Khi trung tâm gợi ý thuê thêm thầy dạy vẽ, tôi rất muốn nhưng không đủ khả năng”, chị Loan chia sẻ.
Vào mùa hè năm 2024, chị lại phải cho con nghỉ học vì không đủ tiền. Ban đầu, Nam rất ngoan và đã biết giúp mẹ làm việc nhà. Tuy nhiên, đến tháng 8, chị nhận thấy tính cách của con thay đổi, hay cáu gắt và có những hành vi tự làm đau bản thân.
Chị Loan nhận ra rằng con đã bước vào giai đoạn dậy thì và cần một môi trường phù hợp. Ở Việt Nam, việc can thiệp cho trẻ tự kỷ trong giai đoạn dậy thì còn rất hạn chế, và phụ huynh thường thiếu kiến thức để hỗ trợ con.
Được giới thiệu một trung tâm ở Bắc Giang, chị Loan quyết định thử nghiệm. Sau một tháng, chị thấy con gầy hơn nhưng cũng nề nếp hơn. “Điều kỳ diệu là chỉ sau một thời gian ngắn, thầy cô đã tìm ra niềm đam mê hội họa của con”, chị Loan vui mừng chia sẻ.
Thầy Vũ Văn Chức, giám đốc trung tâm, cho biết ngày đầu tiên Nam đến, cậu bé rất cáu kỉnh và có những hành vi bùng nổ. Tuy nhiên, khi biết Nam thích vẽ, thầy đã tạo điều kiện cho cậu bé phát triển khả năng này.
Hai thầy trò đã tự học qua YouTube và Nam đã vẽ rất nhiều bức tranh về các cây cầu nổi tiếng như cầu Thê Húc, Long Biên, Chương Dương, Vĩnh Tuy và nhiều địa điểm khác. Có lần, thầy thử bịt mắt Nam, nhưng cậu bé vẫn vẽ được cầu Long Biên một cách dễ dàng.
“Mặc dù con không có đôi tay nghệ thuật, nhưng khả năng hình dung và tư duy không gian của Nam rất tốt”, thầy Chức nhận xét.
Trong vòng ba tháng, Bảo Nam đã hoàn thành 115 bức tranh về các cây cầu. Thầy Chức và mẹ Loan đã đăng ký kỷ lục Việt Nam cho cậu bé. Mới đây, Bảo Nam đã được Guinness Việt Nam xác lập kỷ lục học đường “Cậu bé tự kỷ thực hiện bộ tranh vẽ chủ đề về các cây cầu của Việt Nam có số lượng nhiều nhất – 115 bức”.
Bảo Nam được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận là cậu bé tự kỷ vẽ nhiều cây cầu Việt Nam nhất với 115 bức.
Thầy Chức cho biết trung tâm đang định hướng để Bảo Nam trở thành huấn luyện viên hội họa cho trẻ tự kỷ. Nam cũng sẽ tiếp tục vẽ các cây cầu khác để đăng ký kỷ lục Guinness thế giới, nhằm lan tỏa nghị lực sống và thay đổi nhận thức của xã hội về trẻ tự kỷ.
Riêng với chị Loan, cột mốc này của Bảo Nam mang lại cho chị niềm tự hào và hy vọng. “Ít nhất bây giờ con cũng có đam mê và một con đường để theo đuổi, như bao đứa trẻ khác”, người mẹ nói.
