Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cạnh tranh ngày càng khốc liệt, việc áp dụng tiêu chuẩn một cách hiệu quả trở thành yếu tố quyết định cho sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia. Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã nhấn mạnh rằng, để định hình hướng đi cho sự phát triển, tiêu chuẩn cần phải là kim chỉ nam dẫn dắt.
Buổi làm việc giữa Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng và Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia diễn ra vào sáng 28/3, kéo dài gần sáu giờ đồng hồ. Tại đây, Bộ trưởng cùng các Thứ trưởng và cán bộ đã thảo luận sâu về các khái niệm cơ bản như “tiêu chuẩn”, “đo lường” và “chất lượng”, từ đó đề ra những mục tiêu và phương pháp mới nhằm thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai.
“Để quốc gia phát triển theo hướng nào, tiêu chuẩn cần phải dẫn dắt theo hướng đó. Do đó, tiêu chuẩn cần phải ổn định, toàn diện và hoàn thiện, bao trùm tất cả các lĩnh vực như chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường. Đây là một nhiệm vụ lớn lao mà chúng ta cần phải thực hiện”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Dẫn dắt sự phát triển thông qua tiêu chuẩn
Ông Hà Minh Hiệp, quyền Chủ tịch Ủy ban, cho biết Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng. Chỉ số Hạ tầng Chất lượng NQI của Việt Nam đã xếp thứ 42 trên 155 quốc gia vào năm 2024. Theo các báo cáo từ các tổ chức tiêu chuẩn quốc tế như OECD và ISO, lĩnh vực này đóng góp khoảng 0,5-2% vào GDP của các quốc gia, tương đương hàng tỷ USD cho nền kinh tế Việt Nam.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng ghi nhận những đóng góp của Ủy ban trong suốt hơn 60 năm qua và nhấn mạnh rằng hoạt động của Ủy ban cần duy trì các yếu tố cốt lõi. Tiêu chuẩn không chỉ là yêu cầu mà còn là yếu tố dẫn đường; đo lường là công cụ để đánh giá sự đạt yêu cầu; và quản lý chất lượng là việc thực thi các tiêu chuẩn đó.
Để thực hiện điều này, Bộ trưởng cho rằng ba chức năng chính của Ủy ban cần tạo thành một vòng tròn khép kín, liên kết với quy trình “do-check-act” của các doanh nghiệp. Quy chuẩn sẽ là “sàn” để các tổ chức, doanh nghiệp thực hiện. Khi ra thị trường, cần có sự đo lường để đánh giá, từ đó cải tiến và nâng cao chất lượng, uy tín và năng lực cạnh tranh. “Điều này sẽ tạo ra một vòng tròn khép kín và cải tiến liên tục”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Ông cũng chỉ ra rằng nhiều tổ chức và doanh nghiệp hiện nay vẫn còn tâm lý coi nhẹ số liệu và dựa vào cảm tính. Bộ trưởng mong muốn Ủy ban cần đóng góp tích cực hơn để thay đổi tư duy này. “Cần xây dựng văn hóa ra quyết định dựa trên dữ liệu”, ông nhấn mạnh, “đo để ra quyết định đúng, từ đó cải tiến và nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ”.
“Cần giúp các tổ chức, doanh nghiệp nhận thức rằng tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng không chỉ là chi phí tuân thủ mà còn là cách để họ phát triển. Nếu họ thấy điều này có lợi cho mình, họ sẽ tự nguyện thực hiện”, Bộ trưởng nói. Ông cũng nhấn mạnh rằng chất lượng là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững của quốc gia và bảo vệ quyền lợi của người dân.
Áp dụng quy chuẩn vào quản trị quốc gia
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã nhắc lại một trong những thông điệp quan trọng khi dẫn dắt Bộ Khoa học và Công nghệ là “bằng mọi giá phải có chỉ tiêu đầu ra cho tất cả các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ”. Ông cho rằng cần sớm áp dụng quy chuẩn kỹ thuật vào quản trị quốc gia, thay đổi tư duy rằng “quy chuẩn kỹ thuật chỉ dành cho hàng hóa”.
Ông nhấn mạnh rằng việc áp dụng quy chuẩn kỹ thuật vào quản trị quốc gia sẽ giúp quản lý có định lượng và có chỉ tiêu đo lường đầu ra. Điều này sẽ đảm bảo rằng các chính sách ban hành có chỉ tiêu đầu ra rõ ràng, giúp tăng cường khả năng quản trị và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. “Đây là một bước đi cực kỳ quan trọng để đưa Việt Nam đến những tầm cao mới”, ông nhấn mạnh.
Trong bối cảnh Việt Nam đang hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số, với những đột phá trong khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Bộ trưởng đã giao Ủy ban tham gia vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, tinh gọn bộ máy, phát triển năng lượng xanh và giải quyết ô nhiễm môi trường.
Ông cũng yêu cầu Ủy ban cần xây dựng tiêu chuẩn cho chính mình, đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo để giảm tải công việc cho cán bộ, đồng thời dám nhận những nhiệm vụ lớn lao.
“Tiêu chuẩn là để dẫn đường. Một quốc gia muốn đi tới đâu thì cần sử dụng tiêu chuẩn để dẫn dắt quốc gia tới đó”, ông khẳng định.
Lưu Quý
