Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị tại Trung Đông, Arab Saudi đã ký một thỏa thuận vũ khí kỷ lục với Mỹ trị giá gần 142 tỷ USD. Tuy nhiên, việc mua tiêm kích tàng hình F-35 vẫn còn là một dấu hỏi lớn do những cam kết của Washington đối với Tel Aviv.
Thỏa thuận vũ khí khổng lồ giữa Mỹ và Arab Saudi
Vào ngày 13/5, Mỹ và Arab Saudi đã chính thức ký kết một thỏa thuận vũ khí lớn nhất trong lịch sử, với mục tiêu cung cấp cho Arab Saudi nhiều loại thiết bị quân sự hiện đại từ hơn 10 công ty quốc phòng hàng đầu của Mỹ. Thỏa thuận này không chỉ mang lại lợi ích cho Arab Saudi mà còn củng cố mối quan hệ chiến lược giữa hai quốc gia.
Khả năng mua tiêm kích F-35 của Arab Saudi
Các nguồn tin từ Reuters cho biết, trong các cuộc thảo luận giữa hai bên, khả năng Arab Saudi mua tiêm kích F-35 đã được đề cập. Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa rõ mức độ tiến triển của các cuộc đàm phán này và liệu có thể đạt được thỏa thuận hay không.
Cam kết của Mỹ đối với Israel và tác động đến thương vụ
Nhiều chuyên gia quân sự đã bày tỏ lo ngại rằng việc bán F-35 cho Arab Saudi có thể vi phạm cam kết của Mỹ đối với Israel, theo đó Washington phải duy trì Lợi thế Quân sự Định tính (QME) trong khu vực. Điều này có nghĩa là Mỹ cần phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi chuyển giao các loại vũ khí tiên tiến cho các quốc gia Trung Đông.
Arab Saudi và tham vọng sở hữu F-35
Arab Saudi đã bày tỏ mong muốn trở thành quốc gia thứ hai ở Trung Đông sở hữu tiêm kích F-35, sau Israel. Tuy nhiên, thỏa thuận vũ khí trị giá 110 tỷ USD mà nước này ký với Mỹ vào năm 2017 chủ yếu là cam kết, và chưa rõ liệu Arab Saudi đã thực sự mua được bao nhiêu vũ khí trong số đó.
Thực trạng hiện tại của F-35 tại Trung Đông
Hiện tại, Israel là quốc gia duy nhất trong khu vực sở hữu F-35, với một phi đội gồm 45 chiếc. Dù Arab Saudi có thể có cơ hội mua F-35 trong tương lai, nhưng Israel vẫn giữ vị thế vượt trội về kinh nghiệm và công nghệ trong việc vận hành dòng máy bay này.
Cam kết lâu dài của Mỹ đối với Israel
Cam kết của Mỹ về việc duy trì lợi thế quân sự cho Israel đã tồn tại từ những năm 1960, xuất phát từ việc Mỹ nhận thấy Israel luôn phải đối mặt với nhiều mối đe dọa từ các quốc gia láng giềng. Điều này đã dẫn đến việc Mỹ phải xem xét kỹ lưỡng trước khi bán vũ khí cho các quốc gia khác trong khu vực.
Thách thức trong các thương vụ vũ khí tại Trung Đông
Trong nhiều thập kỷ qua, các hợp đồng bán vũ khí của Mỹ cho các quốc gia Arab thường gặp phải thách thức do cam kết duy trì QME. Một số thương vụ chỉ thành công nhờ vào cam kết của Mỹ về việc duy trì lợi thế quân sự cho Israel.
Những phản ứng từ Israel và các quốc gia khác
Israel đã từng phản đối mạnh mẽ khi Mỹ có ý định bán máy bay cho Arab Saudi, và điều này đã dẫn đến việc Mỹ phải cam kết bổ sung viện trợ quân sự cho Israel để trấn an đồng minh. Tương tự, các thương vụ vũ khí với Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất cũng gặp phải nhiều khó khăn và bất đồng.
Nhìn chung, mặc dù Arab Saudi có nhu cầu lớn về tiêm kích F-35, nhưng những rào cản chính trị và cam kết quân sự của Mỹ đối với Israel vẫn là những yếu tố quyết định trong việc liệu nước này có thể thực hiện được tham vọng của mình hay không.
