Trong bối cảnh khoa học và công nghệ đang phát triển mạnh mẽ, việc tạo ra một môi trường pháp lý vững chắc cho các nhà nghiên cứu là điều vô cùng cần thiết. Bà Nguyễn Thanh Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc luật hóa các điều kiện liên quan đến “chấp nhận rủi ro” trong nghiên cứu khoa học, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà khoa học yên tâm cống hiến và phát triển.
Đề xuất luật hóa điều kiện chấp nhận rủi ro
Vào ngày 9/6, Thường vụ Quốc hội đã thảo luận về dự án Luật Khoa học Công nghệ và Đổi mới sáng tạo. Trong đó, Điều 9 của dự thảo đã đề cập đến việc chấp nhận rủi ro trong các hoạt động nghiên cứu, thử nghiệm có kiểm soát và đầu tư mạo hiểm. Điều này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của các nhà nghiên cứu mà còn thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực khoa học.
Quy định rõ ràng về trách nhiệm
Các tổ chức và cá nhân tham gia nghiên cứu khoa học sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hành chính hoặc dân sự nếu họ đã tuân thủ đầy đủ quy trình và quy định, đồng thời không có hành vi gian lận hay vi phạm pháp luật. Điều này sẽ giúp các nhà khoa học tự tin hơn trong việc thực hiện các nghiên cứu, ngay cả khi kết quả không đạt được như mong đợi.
Chấp nhận rủi ro là điều cần thiết
Bà Nguyễn Thanh Hải đã chỉ ra rằng bản chất của nghiên cứu khoa học là “có thử và có sai”. Việc chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu không chỉ giúp các nhà khoa học có thêm động lực mà còn tạo ra những bài học quý giá cho các nghiên cứu sau này. Những thất bại trong nghiên cứu cũng có thể dẫn đến những phát hiện mới, từ đó mở ra những hướng đi mới cho khoa học.
Cần hướng dẫn chi tiết cho từng lĩnh vực
Để thực hiện được quy định này, bà Hải cho rằng Chính phủ cần ban hành các hướng dẫn chi tiết cho từng lĩnh vực nghiên cứu cụ thể. Điều này sẽ giúp các nhà khoa học cảm thấy tự tin hơn khi thực hiện nghiên cứu, miễn là họ làm việc một cách minh bạch và tuân thủ các quy định pháp luật.
Quản lý rủi ro trong hoạt động khoa học
Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy đã cho biết rằng quy định về quản lý và chấp nhận rủi ro đã được nêu trong Nghị quyết số 193/2025 của Quốc hội. Khi luật này được thông qua, việc quản lý các hoạt động khoa học sẽ được thực hiện trên nền tảng số, giúp đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong nghiên cứu.
Thúc đẩy đầu tư và phát triển khoa học
Quốc hội cũng sẽ xem xét các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đầu tư phát triển khoa học và công nghệ. Điều này không chỉ giúp thúc đẩy sự phát triển của ngành khoa học mà còn tạo ra những cơ hội mới cho các doanh nghiệp trong việc ứng dụng công nghệ vào sản xuất và kinh doanh.
Cuối cùng, Quốc hội dự kiến sẽ biểu quyết thông qua Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo vào ngày 23/6, mở ra một chương mới cho sự phát triển của khoa học và công nghệ tại Việt Nam.
Sơn Hà
