Gần đây, một đoạn đường ở Nam Phi đã trở thành tâm điểm chú ý khi Tổng thống Mỹ đưa ra những tuyên bố gây tranh cãi về nó. Đoạn đường P39-1, nối liền hai thị trấn nhỏ Newcastle và Normandein, đã bị ông Trump nhầm lẫn là một nơi chôn cất người da trắng, mặc dù thực tế không có nghĩa địa nào ở đây.
Trong cuộc gặp gỡ với Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tại Phòng Bầu dục vào ngày 21/5, ông Trump đã yêu cầu chiếu một video dài 4 phút, trong đó ông cho rằng các chính trị gia da màu ở Nam Phi đang kêu gọi đàn áp người da trắng. Cuối video, hình ảnh cho thấy hàng nghìn cây thánh giá trắng bên lề đường, mà ông Trump mô tả là nơi chôn cất hơn 1.000 người Afrikaner đã bị sát hại.
Ông Trump đã phát biểu: “Những chiếc xe xếp hàng dọc con đường, khi người dân tới viếng người thân đã bị sát hại. Đó là cảnh tượng khủng khiếp. Tôi chưa từng chứng kiến điều gì như thế”. Tuy nhiên, ông không chỉ rõ vị trí của con đường này.
Nhờ vào hình ảnh trong video, các nhà phân tích đã xác định rằng đoạn đường mà ông Trump đề cập chính là P39-1. Đoạn đường này nằm ở một khu vực hẻo lánh, ít người biết đến, nhưng đã trở thành tâm điểm chú ý toàn cầu sau những phát ngôn của Tổng thống Mỹ.
Phóng viên của một hãng tin lớn đã đến thăm khu vực này ngay sau đó và nhận thấy rằng con đường này không khác gì những tuyến đường bình thường khác ở Nam Phi. Hàng cây thánh giá từng được dựng lên bên đường trong một sự kiện năm 2020, nhưng đã bị dẹp bỏ từ lâu. Hiện tại, gần đó có một nhà máy xay ngũ cốc mới được xây dựng.
Người dân sống gần con đường tỏ ra sốc khi biết khu vực của họ trở thành tâm điểm chú ý sau tuyên bố của ông Trump. Nhiều người khẳng định rằng việc cho rằng đây là nơi chôn cất người Afrikaner là hoàn toàn sai sự thật, mặc dù họ cũng thừa nhận rằng dãy thánh giá là biểu tượng cho những căng thẳng chủng tộc đang tồn tại ở Nam Phi.
Roland Collyer, một nông dân Afrikaner trong khu vực, cho biết dãy thánh giá trong video là do người dân dựng lên tạm thời để phản đối tình trạng bạo lực nhằm vào người Afrikaner, sau khi gia đình anh bị tấn công. Vụ việc này đã gây rúng động trong cộng đồng và làm gia tăng căng thẳng chủng tộc.
Collyer cho biết: “Video mà các bạn đã xem được quay ở đoạn đường này. Những cây thánh giá mang tính biểu tượng, phản ánh những gì diễn ra ở Nam Phi”. Vụ sát hại gia đình Rafferty đã khiến lãnh đạo cảnh sát phải đến thăm địa phương để kêu gọi bình tĩnh giữa những cuộc biểu tình của người Afrikaner.
Rob Hoatson, một hàng xóm của gia đình Rafferty, cho biết ông là một trong những người tổ chức sự kiện cắm 2.500 cây thánh giá ven đường để tưởng niệm cặp vợ chồng bị sát hại. Ông nhấn mạnh rằng đây không phải là nơi chôn cất hơn 1.000 nông dân da trắng, mà chỉ là một đài tưởng niệm tạm thời.
Collyer vẫn tiếp tục làm nông trong khu vực, nhưng hai con trai của gia đình Rafferty đã rời đi sau khi cha mẹ họ bị sát hại. Năm 2022, hai nghi phạm đã bị bắt và kết án vì tội ác này, nhưng nhiều vụ giết người khác vẫn chưa được giải quyết.
Đối với nhiều người trong cộng đồng, đây là một hành động thực thi công lý hiếm hoi, trong khi hàng nghìn vụ giết người khác vẫn chưa được điều tra. Tổng thống Ramaphosa đã thừa nhận với ông Trump rằng tình hình tội phạm ở Nam Phi đang gia tăng.
Dù ông Trump đã đưa ra thông tin không chính xác về “con đường tử thần”, nhưng Collyer không phản bác một cách gay gắt. Ông cho biết ông vẫn vui vì lãnh đạo Mỹ đã chỉ trích các cuộc tấn công nhằm vào nông dân da trắng.
Collyer chia sẻ: “Vụ cắm thánh giá là nhằm thu hút truyền thông quốc tế, để họ hiểu những gì chúng tôi thực sự đang phải trải qua ở Nam Phi. Chúng tôi phải sống trong nỗi sợ hãi, và đó là cuộc sống hiện tại mà không ai muốn trải qua”.
Đây cũng là nỗi sợ chung của nhiều người Nam Phi, thuộc mọi chủng tộc, khi quốc gia ghi nhận hơn 26.000 vụ giết người trong năm 2024, phần lớn nạn nhân là người da màu.
Quan hệ giữa Mỹ và Nam Phi đã trở nên căng thẳng sau khi Tổng thống Ramaphosa ký một đạo luật cho phép chính phủ tịch thu đất đai mà không cần bồi thường. Quyền sở hữu đất là một vấn đề nhạy cảm ở Nam Phi, khi phần lớn đất nông nghiệp vẫn thuộc về người da trắng.
Ông Trump đã mời những người Afrikaner “mất đất” ở Nam Phi đến Mỹ tị nạn, nhưng Collyer khẳng định rằng ông sẽ ở lại quê hương và không có ý định rời bỏ. Ông nói: “Không dễ để rời bỏ những gì ông cha đã làm việc chăm chỉ để lại cho tôi. Tôi yêu đất nước này quá nhiều”.
Collyer hy vọng rằng mọi người, bất kể chủng tộc, sẽ cùng nhau làm việc để xây dựng một Nam Phi tốt đẹp hơn trong tương lai.
