Giữa không gian yên bình của bản Thái Hải, một cộng đồng đặc biệt đang sống theo cách riêng của mình. Từ sáng sớm, khi tiếng mõ vang lên, 30 ngôi nhà sàn cùng nhau thức dậy, mọi người cùng nhau vệ sinh cá nhân và tập trung tại khu bếp chung để thưởng thức bữa sáng. Đây không chỉ là bữa ăn mà còn là biểu tượng cho sự đoàn kết và gắn bó của hơn 200 người dân nơi đây.
Bà Nông Thị Hảo, một trong những người lớn tuổi nhất trong bản, chia sẻ rằng: “Chúng tôi đã ăn chung ba bữa mỗi ngày suốt 22 năm qua”. Sau bữa sáng, mọi người sẽ thực hiện công việc được phân công. Trong khi bà Hảo và chồng đi hái chè, con rể ở lại làm mộc, con gái và con dâu hỗ trợ các dịch vụ trong bản. Mỗi người đều có vai trò riêng, từ nấu rượu, thu hoạch sáp ong đến chăn nuôi và trồng trọt, tạo nên một vòng tròn khép kín của sự hỗ trợ lẫn nhau.
Vào giờ nghỉ trưa, tiếng mõ lại vang lên, mọi người quay về bếp ăn để cùng nhau thưởng thức bữa ăn. Bà Hảo cho biết, trước đây, cả bản ăn theo mâm, nhưng giờ đây đã chuyển sang suất ăn riêng để phù hợp với công việc của từng người. Tuy nhiên, nhiều người vẫn giữ thói quen chờ đợi đủ thành viên trước khi bắt đầu bữa ăn, thể hiện sự tôn trọng và gắn kết trong cộng đồng.
Vào buổi tối, các gia đình trở về nhà riêng để sinh hoạt cùng người thân. “Điều đặc biệt ở Thái Hải là nguyên tắc ăn chung và tiêu chung”, bà Hảo nói. Mỗi người trong bản đều có thể chọn công việc phù hợp với khả năng của mình, và thu nhập từ các hoạt động như làm trà, nấu rượu hay dịch vụ du lịch đều được quy về một quỹ chung. Quỹ này do trưởng bản và một số người quản lý, đảm bảo chi tiêu cho mọi nhu cầu sinh hoạt của các thành viên trong bản.
Khi có nhu cầu mua sắm cá nhân, người dân sẽ đề xuất với trưởng bản và hội đồng để được xét duyệt. Điều này giúp tạo ra một môi trường không có sự ganh đua về vật chất, mọi người đều sống hòa thuận và hỗ trợ lẫn nhau.
Bà Nông Thị Hảo đang đun nước pha chè tại nhà riêng, thể hiện sự gắn bó với nghề truyền thống của gia đình. Nếp sống này được khởi xướng bởi bà Nguyễn Thị Thanh Hải, người Tày, với mong muốn bảo tồn văn hóa dân tộc và tạo dựng một cộng đồng sống theo phong tục tập quán truyền thống.
Bà Hải đã quyết định mua lại 30 ngôi nhà sàn cổ và chuyển chúng về khu đất 20 ha ở xã Thịnh Đức, từ đó hình thành nên bản Thái Hải. Ban đầu, chỉ có gia đình bà và một số người yêu văn hóa Tày sống cùng nhau, nhưng dần dần, cộng đồng đã phát triển và hình thành những nét văn hóa đặc trưng.
Bà Nguyễn Thị Thanh Hải, trưởng bản, đã cùng người dân trong bản xây dựng cơ sở hạ tầng, tìm nguồn nước và kéo điện, tạo nên một môi trường sống tốt đẹp cho mọi người. Nhiều gia đình trong bản vẫn duy trì nghề truyền thống như nấu rượu, làm chè lam và bốc thuốc, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.
Nếp sống chung này không chỉ giúp giảm áp lực cho phụ nữ mà còn tạo ra một môi trường sống hòa thuận, nơi mọi người đều cảm thấy hạnh phúc. Chị Nhung, một người dân trong bản, chia sẻ rằng cuộc sống ở Thái Hải như một giấc mơ, không cần phải lo lắng về cơm áo gạo tiền.
Kể từ năm 2014, Thái Hải đã được công nhận là điểm du lịch, thu hút nhiều du khách đến tham quan và trải nghiệm cuộc sống nơi đây. Dù phát triển du lịch, cộng đồng vẫn giữ được những giá trị cốt lõi và truyền thống văn hóa của dân tộc Tày.
Chị Lê Thị Nga, phó trưởng bản, khẳng định rằng thế hệ trẻ sẽ tiếp nối những giá trị văn hóa và nếp sống độc đáo của Thái Hải. Mô hình sống chung này không chỉ là của riêng người Tày mà còn thu hút nhiều gia đình từ các dân tộc khác, tạo nên một cộng đồng đa dạng và phong phú.
Bà Lê Thị Hảo, một giáo viên về hưu, đã quyết định về Thái Hải để sống và làm việc, cảm nhận được hạnh phúc khi sống trong một cộng đồng gắn bó và yêu thương. Câu chuyện của bà và những người dân nơi đây là minh chứng cho sức mạnh của tình đoàn kết và văn hóa truyền thống.
Bà con người Tày ở bản Thái Hải cùng nhau hạ cây nêu đầu năm, thể hiện sự gắn kết và truyền thống văn hóa của cộng đồng. Thái Hải không chỉ là nơi để sống mà còn là nơi để bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa quý báu của dân tộc.
