Vào lúc 5h40 sáng, một chiếc xe ô tô 7 chỗ dừng lại trước cửa nhà trọ để đón Nguyễn Đức Tâm, sau đó hướng thẳng đến một cánh đồng rộng lớn ở tỉnh Chungcheongnam-do. Đây là khởi đầu cho một ngày làm việc vất vả nhưng đầy hứa hẹn của những người lao động Việt Nam tại xứ sở kim chi.
Trên xe, ngoài Tâm còn có một số người khác đến từ Thái Lan và Trung Quốc. Tất cả đều được tuyển dụng để làm việc trên những cánh đồng trồng gừng, khoai tây, hành tây, khoai lang và lúa, cách thành phố Seosan khoảng 30 km. Công việc của Tâm hôm nay là cắt dây khoai lang trong nhà kính, trong khi ba người khác phụ trách xúc đất để lắp đầu luống khoai. Họ làm việc liên tục trong 8 tiếng, chỉ được nghỉ 30-60 phút cho bữa trưa, và vào buổi chiều tối lại có xe đưa về phòng trọ.
“Thời điểm đầu tháng 4 còn lạnh nên công việc có thể dễ dàng hơn, nhưng đến tháng 7, khi nắng gắt, mọi thứ trở nên khó khăn hơn rất nhiều”, Tâm, 31 tuổi, quê ở quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ chia sẻ. Hai năm trước, Tâm làm việc tại một cửa hàng tiện lợi ở quê với mức thu nhập 7,5 triệu đồng mỗi tháng. Nhờ sự giới thiệu của chị gái, một cô dâu Việt tại Hàn Quốc, Tâm đã biết đến chương trình tuyển dụng lao động thời vụ và quyết định tham gia.
Với công việc nông nghiệp tại tỉnh Chungcheongnam-do, Tâm nhận được mức lương 90.000 won (khoảng 1,6 triệu đồng) mỗi ngày. Sau khi trừ đi chi phí sinh hoạt như nhà trọ và ăn uống khoảng 20.000 won (350.000 đồng), mỗi tháng anh có thể tiết kiệm từ 20 đến 25 triệu đồng. Tâm đã mất 6 tháng để hoàn tất các thủ tục sức khỏe và hồ sơ xuất cảnh sang Hàn Quốc vào giữa năm 2023. Anh sống cùng khoảng 30 lao động khác đến từ Việt Nam, Thái Lan và Trung Quốc, mỗi phòng có hai người. Dù xuất thân từ gia đình nông dân, nhưng trong những tuần đầu, Tâm vẫn cảm thấy bỡ ngỡ và phải học hỏi rất nhiều.
“Ở Hàn Quốc, mọi người làm việc rất đúng giờ và nông cụ luôn được sắp xếp gọn gàng”, Tâm cho biết. Các nông trại ở đây thường rất rộng lớn, chủ yếu khai thác các khu vực đồi núi và ven biển, với hệ thống máy móc hiện đại mà anh chưa từng thấy trước đây. Chủ trang trại là một người đàn ông hơn 40 tuổi, ban đầu Tâm phải giao tiếp bằng cách ra dấu hoặc bắt chước cách vận hành máy móc từ những người xung quanh. Dần dần, anh đã tự học tiếng Hàn và thích nghi với công việc.
Sau 6 tháng làm việc tại Hàn Quốc, Tâm đã tích lũy được hơn 130 triệu đồng. Dự kiến vào đầu năm 2025, anh sẽ làm hồ sơ để quay lại làm việc lần nữa. Tâm là một trong những lao động nước ngoài tham gia chương trình hợp tác giữa 17 địa phương của Việt Nam và Hàn Quốc từ đầu năm 2022.
Đồng Tháp là một trong bốn địa phương đầu tiên tham gia chương trình này với hai tỉnh Gyeonggi và Gangwon, và đang xúc tiến ký kết với một địa phương khác. Theo lãnh đạo Sở Nội vụ, số lượng lao động từ tỉnh đi Hàn Quốc làm việc thời vụ đang gia tăng, đặc biệt là trong bối cảnh nhiều công nhân từ các tỉnh Đông Nam Bộ trở về do mất việc làm.
“Số lao động theo diện visa E-8 đang tăng lên qua từng năm”, ông Nguyễn Như Tuấn, Phó phòng Thị trường châu Á – châu Phi, Cục Quản lý lao động ngoài nước cho biết. Năm 2022 có 433 người, năm 2023 có 1.840 người, và dự kiến năm 2024 sẽ có 2.157 người.
Chương trình lao động thời vụ (visa E-8) được triển khai nhằm giải quyết tình trạng thiếu nhân lực trong lĩnh vực nông nghiệp và thủy sản tại Hàn Quốc, trong bối cảnh dân số già và tỷ lệ sinh giảm. Lao động nước ngoài có thể làm việc tại Hàn Quốc từ 3 đến 8 tháng, sau khi hết hạn họ phải trở về nước nhưng có thể quay lại một hoặc hai lần mỗi năm.
Ông Nguyễn Như Tuấn cũng cho biết chương trình này ngày càng thu hút lao động Việt Nam nhờ chi phí thấp. Người lao động chỉ cần chi trả cho các khoản như hộ chiếu, visa, khám sức khỏe và vé máy bay mà không phải trả phí môi giới. Đặc biệt, độ tuổi tham gia đã được nới rộng lên đến 55, tạo cơ hội cho những lao động lớn tuổi, nhóm thường khó tiếp cận các chương trình khác. Chính phủ Hàn Quốc cũng cho phép các cô dâu Việt bảo lãnh người thân sang làm việc.
Bà Thái Hiền, quản lý một trung tâm dịch vụ visa Hàn Quốc, cho biết những lao động là người thân của cô dâu Việt chiếm đến 80% khách hàng của trung tâm. Nhóm này đang tăng trung bình từ 20-30% mỗi năm. Vào mùa cao điểm từ tháng 3 đến tháng 4 hàng năm, trung tâm xử lý khoảng 300-500 hồ sơ, chủ yếu từ các tỉnh Cần Thơ, Cà Mau và Kiên Giang.
Huỳnh Như, quê ở Cần Thơ, đã bảo lãnh anh trai sang Hàn Quốc làm việc thời vụ sau khi lấy chồng tại tỉnh Chungcheongnam vào năm 2022. Trước đó, anh trai Như làm thuê cho một cửa hàng di động với thu nhập thấp, gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Năm ngoái, anh đã sang Hàn Quốc để trồng hành, tỏi và cải trong 8 tháng, và sau khi trừ chi phí sinh hoạt, anh dư khoảng 30 triệu đồng mỗi tháng.
Năm nay, Như đang làm hồ sơ để bảo lãnh anh trai sang lần thứ hai cùng với người anh họ. Theo ông Nguyễn Như Tuấn, lao động thời vụ là một hình thức làm việc mang lại thu nhập tốt, nhưng người lao động cần tìm hiểu kỹ các kênh chính thống để tránh bị lừa đảo. “Nhiều người đã bị lừa bởi những đối tượng cò mồi, mất hàng trăm triệu đồng mà không thể liên lạc được”, ông nhấn mạnh.
Chị Mỹ An, 31 tuổi, cũng đã sang Hàn Quốc theo hướng dẫn của trung tâm lao động địa phương. Với hoàn cảnh khó khăn, An từng làm thuê ở huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau và được chị gái bảo lãnh vào năm ngoái. Mỗi ngày, An làm việc 8 tiếng trên cánh đồng ở tỉnh Antong. Công việc vất vả, nhưng An vẫn cố gắng vượt qua những khó khăn ban đầu do không biết tiếng Hàn. “Tuy nhiên, tôi nghĩ đến thu nhập gấp nhiều lần so với ở Việt Nam nên tôi sẽ cố gắng hết sức”, cô chia sẻ.
