Hà Nội, một buổi chiều cuối tháng 3, dưới ánh nắng dịu dàng, câu chuyện của chị Bùi Thị Loan và con trai Bảo Nam đã chạm đến trái tim của nhiều người. Sau 14 năm đồng hành cùng con trong thế giới của trẻ tự kỷ, niềm vui của chị đã đến khi Bảo Nam tìm ra được ngôn ngữ giao tiếp qua những bức tranh đầy màu sắc.
Ngồi bên hồ Gươm, Bảo Nam chăm chú vẽ cây cầu Long Biên quen thuộc. Trong khi dòng người vội vã đi qua, cậu bé vẫn đắm chìm trong thế giới của màu sắc và những nét vẽ. Chị Loan, mẹ của Nam, không giấu nổi niềm tự hào khi nhìn con say mê với nghệ thuật.
Bảo Nam đang vẽ cây cầu Long Biên tại trụ sở báo Nhân Dân, phố Hàng Trống, quận Hoàn Kiếm chiều 28/3. Ảnh: Phan Dương
Như bao bậc phụ huynh khác, chị Loan từng mơ ước có một đứa con thông minh và tài giỏi. Tuy nhiên, những kỳ vọng ấy đã dần tắt lịm khi Bảo Nam còn nhỏ. Chị nhớ lại: “Khi Nam 17 tháng tuổi, cậu bé luôn chạy nhảy không ngừng, khiến tôi và chồng phải vất vả để giữ con lại”.
Nhận thấy có điều gì đó bất thường, chị Loan đã đưa Nam và anh trai đến Bệnh viện Nhi Trung ương để kiểm tra. Kết quả cho thấy Nam mắc rối loạn phổ tự kỷ, trong khi anh trai chỉ bị chậm nói. Tại Việt Nam, ước tính có khoảng một triệu trẻ em mắc chứng tự kỷ, và con số này đang ngày càng gia tăng.
Tự kỷ là một rối loạn phức tạp, với nhiều mức độ khác nhau. Chị Loan chia sẻ: “Trong nỗi đau khổ, tôi vẫn tự an ủi rằng ít nhất Nam vẫn có thể tự ăn uống và sinh hoạt”. Hơn một thập kỷ trước, thông tin về hội chứng này còn rất hạn chế, nhưng chị không ngừng tìm kiếm các trung tâm và giáo viên tốt nhất cho con.
Những nỗ lực của chị đã mang lại những thay đổi nhỏ cho Bảo Nam. Cột mốc đáng nhớ nhất là khi cậu bé biết nói vào năm 4 tuổi. Tuy nhiên, những rối loạn hành vi vẫn là một thử thách lớn. Chị Loan không ít lần phải lo lắng khi con chạy ra đường hay mất tích ở trường.
“Mỗi ngày tôi đều nhận được phản hồi từ giáo viên về việc con không thể ngồi yên trong lớp học”, chị nhớ lại. Sau nhiều lần bị phản ánh, chị quyết định chuyển trường cho Nam, nhưng vẫn phải thuê giáo viên đi kèm để hỗ trợ.
Chị Loan và con trai Bảo Nam tại Tọa đàm “Tương lai nào cho trẻ tự kỷ?” do báo Nhân Dân tổ chức hôm 28/3. Ảnh: Phan Dương
Cuộc sống của chị Loan trở nên khó khăn hơn khi bố mẹ Nam ly hôn. Chị phải làm việc cật lực để có đủ tiền cho con tham gia các lớp học. “Chi phí học của Nam rất cao, có tháng lên đến 20 triệu đồng, khiến tôi phải tạm ngừng cho con học”, chị chia sẻ.
Trong thời gian dịch Covid-19, chị phải gửi Nam về quê với ông bà. Khi trở lại, Nam có nhiều hành vi xấu hơn, như cướp điện thoại của người khác. Chị Loan đã tìm được một trung tâm nội trú ở quận Long Biên, nơi con có nhiều tiến bộ và biết nói nhiều hơn về nhu cầu của mình.
Nhờ thường xuyên đi qua cầu Long Biên, Bảo Nam đã có ấn tượng mạnh với cây cầu này. Trong một hoạt động ở trường, cậu bé đã vẽ bức tranh về cầu Long Biên và không ngờ bán được với giá hai triệu đồng.
“Khi trung tâm gợi ý thuê thêm thầy dạy vẽ, tôi rất muốn nhưng không đủ khả năng tài chính”, chị Loan tâm sự. Vào mùa hè năm 2024, chị lại phải cho con nghỉ học vì không đủ tiền. Ban đầu, Nam rất ngoan và biết giúp mẹ làm việc nhà, nhưng sau đó, tính cách của cậu bé thay đổi, hay cáu gắt và có hành vi tự làm đau mình.
Chị Loan nhận ra con đã bước vào giai đoạn dậy thì và cần một môi trường phù hợp hơn. Sau khi được giới thiệu một trung tâm ở Bắc Giang, chị quyết định thử nghiệm. Sau một tháng, chị thấy con gầy hơn nhưng cũng nề nếp hơn.
“Điều kỳ diệu là chỉ sau một thời gian ngắn, thầy cô đã tìm ra niềm đam mê hội họa của Nam”, chị Loan vui mừng chia sẻ. Mỗi ngày, chị đều nhận được những bức tranh con vẽ.
Thầy Vũ Văn Chức, giám đốc trung tâm, cho biết ngày đầu tiên Nam đến, cậu bé rất cáu kỉnh. Tuy nhiên, khi biết Nam thích vẽ, thầy đã tạo điều kiện cho cậu bé phát triển khả năng này. Hai thầy trò đã cùng nhau học hỏi qua YouTube và Nam đã vẽ được nhiều bức tranh về các cây cầu nổi tiếng.
Trong ba tháng, Bảo Nam đã hoàn thành 115 bức tranh về cầu. Thầy Chức và chị Loan đã đăng ký kỷ lục Việt Nam cho cậu bé. Mới đây, Bảo Nam đã được Guinness Việt Nam xác lập kỷ lục học đường với chủ đề “Cậu bé tự kỷ thực hiện bộ tranh vẽ chủ đề về các cây cầu của Việt Nam có số lượng nhiều nhất”.
Bảo Nam được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận là cậu bé tự kỷ vẽ nhiều cây cầu Việt Nam nhất với 115 bức. Ảnh: Phan Dương
Thầy Chức cho biết trung tâm đang định hướng để Bảo Nam trở thành huấn luyện viên hội họa cho trẻ tự kỷ. Nam sẽ tiếp tục vẽ các cây cầu khác để đăng ký kỷ lục Guinness thế giới, nhằm lan tỏa nghị lực sống và thay đổi nhận thức của xã hội về trẻ tự kỷ.
Đối với chị Loan, cột mốc này của Bảo Nam mang lại cho chị niềm tự hào và hy vọng. “Ít nhất bây giờ con cũng có đam mê và một con đường để theo đuổi, như bao đứa trẻ khác”, chị nói.
