Trong những ngày hè oi ả, canh cua đồng không chỉ là món ăn quen thuộc mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Món canh này không chỉ giúp giải nhiệt mà còn thể hiện sự tinh tế trong ẩm thực Việt Nam, nơi mà âm dương ngũ hành được hòa quyện một cách khéo léo.
Người xưa thường nói “dĩ âm bổ dương, dĩ dương bổ âm”, điều này có nghĩa là trong mùa hè nóng bức (dương), chúng ta cần những món ăn mát mẻ (âm) để cân bằng. Ngược lại, vào mùa đông lạnh giá (âm), những món ăn ấm nóng (dương) sẽ giúp cơ thể giữ ấm. Canh cua đồng chính là một minh chứng cho nguyên lý này.
Cua đồng, hay còn gọi là “điền giải” trong Đông y, có tính hàn và vị mặn, không độc hại. Nó có tác dụng sinh phong, liền gân, nối xương và được sử dụng để trị nhiệt, giải độc. Trong những ngày hè, khi cơ thể dễ bị nóng, canh cua đồng trở thành một lựa chọn lý tưởng để giải nhiệt, đồng thời kích thích vị giác.
Ảnh minh họa: Bùi Thủy
Canh cua đồng có thể được chế biến với nhiều loại rau như mồng tơi, rau đay, hay mướp hương. Những loại rau này không chỉ có tính mát mà còn chứa nhiều chất nhầy thực vật, giúp nhuận tràng và giảm nhiệt. Món canh này không chỉ giúp giải nhiệt mà còn hỗ trợ tiêu hóa, thanh lọc cơ thể, điều này rất cần thiết trong những ngày hè nóng bức khi việc ăn uống thường gặp khó khăn.
Tùy thuộc vào khẩu vị của từng vùng miền và gia đình, phần gạch cua có thể được chưng hoặc không. Những ai yêu thích vị thanh mát tự nhiên của cua thường không chưng gạch, vì họ tin rằng rau đay không nên nấu với dầu mỡ. Ngược lại, một số người lại thích hương vị béo ngậy từ gạch cua và thường chưng trước khi cho vào nồi canh. Các món ăn truyền thống như canh cua rau rút khoai sọ, bún cua hay miến cua thường có gạch cua được chưng, tạo nên hương vị đặc trưng rất hấp dẫn.
Theo nghiên cứu từ Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trong 100 gram cua đồng đã bỏ mai và yếm có chứa 74,4 gram nước, 12,3 gram protein, 3,3 gram lipid, 2 gram glucid, cung cấp khoảng 87 kcal. Đặc biệt, cua đồng rất giàu canxi, photpho, sắt và các vitamin B1, B2, những khoáng chất cần thiết cho cơ thể, đặc biệt trong mùa hè khi cơ thể mất nhiều khoáng chất qua mồ hôi.
Khi kết hợp với rau đay và mồng tơi, canh cua đồng cũng cung cấp nhiều magie, kali và chất xơ hòa tan, giúp cơ thể giữ nước và hỗ trợ tiêu hóa. Món ăn này không chỉ đơn thuần là một món ngon mà còn là một bài thuốc quý, thể hiện rõ nét văn hóa ẩm thực của người Việt, nơi mà việc ăn uống luôn gắn liền với thiên nhiên.
Ngày nay, khi thực phẩm trở nên phong phú và đa dạng, một bát canh cua đồng nấu đúng cách vẫn giữ được giá trị truyền thống. Nó không chỉ mang lại hương vị quen thuộc mà còn giúp chúng ta kết nối với thiên nhiên, như một cách để sống hòa hợp với đất đai và nhịp sống của vũ trụ.
Bùi Thủy
