Nhiều lao động Gen Z không thiết tha với vị trí quản lý, ưu tiên sức khỏe tinh thần và cân bằng cuộc sống hơn thu nhập, khiến không ít doanh nghiệp gặp khó.
Bước vào độ tuổi 30, nhiều Gen Z (sinh năm 1997-2012) chọn cách tiếp cận mới với sự nghiệp bằng cách "từ chối làm sếp".
Nghiên cứu của công ty tư vấn Development Dimensions International chỉ ra, Gen Z có xu hướng né tránh vai trò quản lý gấp 1,7 lần các thế hệ trước.
Nhiều nghiên cứu trước đó ghi nhận thế hệ Baby Boomer (sinh 1946-1964) chuộng lãnh đạo phân cấp, Gen X (sinh 1965-1980) thích tự chủ hay thế hệ Millennials (sinh năm 1981-1996) ưu tiên hợp tác. Gen Z đang tạo ra một sự thay đổi mạnh mẽ trong quan điểm về sự nghiệp.
Bà Megan Dalla-Camina, CEO chương trình phát triển lãnh đạo Women Rising (Australia), nhận thấy Gen Z đang đặt ra những câu hỏi quan trọng về mô hình quyền lực và mục đích sống. "Họ không sẵn sàng đánh đổi cuộc sống để phù hợp với các mô hình lãnh đạo lỗi thời", bà Dalla-Camina nói.
Thực tế, nhiều quản lý đang quá tải trong khi vị trí của họ có nguy cơ bị cắt giảm và mức lương không tương xứng với áp lực. Nhà tâm lý học Julie Lee (Mỹ) chuyên hỗ trợ Gen Z, cho rằng thế hệ này đang tìm cách xây dựng sự nghiệp bền vững, tránh tình trạng kiệt sức.
Kathryn Landis, giáo sư Đại học New York, cho biết nhân viên Gen Z coi trọng tự chủ, linh hoạt, minh bạch và hợp tác hơn việc leo nấc thang sự nghiệp. "Họ cũng có động lực từ trách nhiệm xã hội, muốn công việc giúp ích cho người khác, thay vì chỉ để nhận lương, nên vị trí lương cao nhưng thiếu ý nghĩa cũng khó hấp dẫn", bà Landis nói.
Vị chuyên gia nhấn mạnh điều này không đồng nghĩa Gen Z lười biếng. Họ sẵn sàng làm việc chăm chỉ nhưng không muốn ở lại văn phòng đủ 8 tiếng nếu đã hoàn thành công việc và cũng không yêu cầu người khác làm vậy.
Không ít nhân viên thuộc Gen Z chủ động không làm sếp để cân bằng cuộc sống. Ảnh minh họa: Adobestock
CEO Dalla-Camina cũng nhận định đây là cách tiếp cận này có thể mang lại lợi ích cho người lao động và làm "phẳng hóa" mô hình phân cấp truyền thống.
Cục Thống kê Lao động Mỹ dự báo Gen Z chiếm 30% lực lượng lao động vào năm 2030. Điều này đặt ra thách thức cho doanh nghiệp nếu thế hệ lãnh đạo kế cận không được bồi dưỡng.
Tony Davis, chuyên gia đào tạo tại Crestcom International (Mỹ), cảnh báo nếu không thu hút được Gen Z dựa trên phong cách làm việc của họ, doanh nghiệp sẽ không đủ lãnh đạo để phát triển.
Davis nhấn mạnh đây là thời điểm sống còn để các nhà lãnh đạo học hỏi, nếu không muốn bị tụt hậu. "Doanh nghiệp cần chủ động tạo ra tư duy phát triển trong đội ngũ và bồi dưỡng lãnh đạo, thay vì phản ứng bị động trước thay đổi", ông nói.
Để giữ chân nhân viên Gen Z, doanh nghiệp có thể cân nhắc giờ làm việc linh hoạt, thêm cơ hội, vạch rõ lộ trình thăng tiến tập trung vào mục tiêu dài hạn của nhân viên và ưu tiên cân bằng bền vững.
Thích ứng với phong cách làm việc của Gen Z không dễ, khi "văn hóa cuồng việc" đã ăn sâu và vẫn được một số lãnh đạo như Elon Musk đề cao. Dù vậy, các chuyên gia khẳng định sự thay đổi là không thể tránh khỏi.
"Đây là lời kêu gọi thay đổi cách làm việc và mô hình lãnh đạo", bà Dalla-Camina khẳng định. "Những tổ chức, nhà lãnh đạo thực hiện được sự thay đổi này sẽ phát triển mạnh, ngược lại sẽ chật vật thu hút và giữ chân nhân tài".
Minh Phương (Theo Insider)
