
Những Nghệ Nhân Nông Dân Đam Mê Đàn Violin
Giữa không gian yên bình của làng Then, xã Thái Đào, huyện Lạng Giang, hình ảnh những người nông dân với đôi tay chai sạn, sau một ngày làm việc vất vả lại cùng nhau tụ tập, cất lên những âm thanh du dương từ đàn violin đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa nơi đây. Họ không chỉ là những người nông dân bình thường mà còn là những nghệ sĩ thực thụ, mang trong mình niềm đam mê âm nhạc mãnh liệt.
Ông Nguyễn Quang Khoa, một trong những người có thâm niên chơi đàn lâu nhất ở làng, thường xách đàn ra sân đình vào mỗi buổi chiều. Hình ảnh ông cùng những người bạn đồng niên tập luyện đã trở nên quen thuộc với người dân nơi đây. Những đứa trẻ trong làng cũng thường đứng xung quanh, chăm chú theo dõi và học hỏi từ các bậc tiền bối. Tiếng đàn violin hòa quyện với tiếng ve kêu, tạo nên một bức tranh âm nhạc sống động giữa lòng làng quê.
Người dân làng Then không chỉ làm nông mà còn tìm đến âm nhạc như một cách để giải tỏa căng thẳng sau những giờ lao động mệt nhọc. Không có lớp học chính quy hay giáo trình bài bản, nhưng những người biết chơi đàn lại truyền dạy cho nhau bằng kinh nghiệm và sự đam mê. Trẻ em lớn lên trong không gian âm nhạc tự nhiên, học hỏi từ những gì họ nghe và thấy, từ đó hình thành nên một nền văn hóa âm nhạc đặc sắc của làng.
Phong trào chơi đàn violin ở làng Then bắt đầu từ những năm 1950, khi một nhạc công từ đoàn ca múa nhạc Hà Bắc mang đàn về biểu diễn. Từ đó, nhiều người dân đã tìm đến học hỏi, mặc dù điều kiện kinh tế lúc bấy giờ rất khó khăn. Những cây đàn violin trở thành biểu tượng của sự quý tộc, không chỉ vì giá trị vật chất mà còn vì giá trị tinh thần mà nó mang lại cho người dân nơi đây.
Ông Khoa, một trong những học trò đầu tiên của lớp học violin, nhớ lại những ngày tháng khó khăn khi mà nhiều gia đình vẫn cố gắng cho con em mình học đàn. Dù không có phòng học chính thức, nhưng các em vẫn tìm mọi cách để luyện tập, từ những bụi tre đến cánh đồng, thậm chí là trong những không gian nhỏ hẹp như bể nước. Tình yêu âm nhạc đã giúp họ vượt qua mọi khó khăn.
Những năm 1960, đội violin của làng Then đã có nhiều cơ hội biểu diễn tại các sự kiện lớn, góp phần quảng bá văn hóa âm nhạc của địa phương. Tuy nhiên, sau những biến động lịch sử, phong trào này đã bị gián đoạn. Đến những năm 1990, ông Khoa đã quyết định khôi phục lại đội đàn, và từ đó, âm nhạc lại vang lên khắp làng.
Những người nông dân không chỉ chơi đàn để thỏa mãn đam mê mà còn để tạo ra những buổi biểu diễn, mang lại niềm vui cho cộng đồng. Họ đã thành lập câu lạc bộ violin với những thành viên cốt cán, cùng nhau luyện tập và biểu diễn. Tiền cát-xê từ các buổi diễn không chỉ giúp họ trang trải cuộc sống mà còn là động lực để họ tiếp tục theo đuổi đam mê.
Ông Khoa cho biết, làng Then hiện nay vẫn duy trì các lớp học đàn miễn phí cho trẻ em, với mong muốn truyền lửa đam mê âm nhạc cho thế hệ sau. Tiếng đàn violin, cello vẫn vang vọng khắp các ngõ ngách, hòa quyện với không khí thanh bình của làng quê. “Chúng tôi hy vọng rằng, những giá trị văn hóa này sẽ được gìn giữ và phát huy trong tương lai”, ông Khoa chia sẻ.
Chị Thùy Liên, một nghệ sĩ violin trẻ tuổi, cũng bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với những người đi trước. Họ không chỉ là những nghệ sĩ mà còn là những tấm gương sáng cho thế hệ trẻ noi theo. Chính sự kiên trì và đam mê của họ đã tạo nên một bản sắc văn hóa độc đáo cho làng Then, khiến nơi đây trở thành điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích âm nhạc.
Đại diện UBND xã Thái Đào cho biết, phong trào chơi violin không chỉ mang lại niềm vui cho người dân mà còn góp phần tạo nên bản sắc văn hóa riêng cho làng Then. Những hoạt động này đã giúp gắn kết cộng đồng, tạo ra không khí vui tươi, sôi động cho bà con trong những lúc nông nhàn.
Những đứa trẻ trong làng Then đang tiếp bước cha ông, học đàn violin và gìn giữ văn hóa truyền thống của quê hương. Họ không chỉ học để chơi nhạc mà còn để kết nối với những giá trị văn hóa quý báu của dân tộc.