Trong bối cảnh khoa học công nghệ đang phát triển với tốc độ chóng mặt, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đã chỉ ra năm xu hướng chính có ảnh hưởng sâu rộng đến lĩnh vực này. Những xu hướng này không chỉ tác động đến Việt Nam mà còn đến toàn cầu, mở ra nhiều cơ hội và thách thức cho sự phát triển bền vững.
Xu hướng đầu tư gia tăng cho khoa học công nghệ
Phó Thủ tướng nhấn mạnh rằng dòng vốn đầu tư cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo đang gia tăng mạnh mẽ. Điều này bao gồm cả nguồn vốn từ khu vực công lẫn tư nhân, cho thấy sự quan tâm ngày càng lớn của các nhà đầu tư đối với lĩnh vực này. Đặc biệt, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) đang tạo ra những cơ hội mới cho các doanh nghiệp và tổ chức nghiên cứu.
Phát triển nhanh chóng của AI
AI, đặc biệt là AI tạo sinh, đang trở thành một trong những công nghệ tiên phong, ảnh hưởng đến mọi lĩnh vực kinh tế. Sự phát triển này không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất mà còn mở ra những khả năng mới trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống. Các doanh nghiệp cần nhanh chóng nắm bắt xu hướng này để không bị tụt lại phía sau.
Hợp tác trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo
Xu hướng thứ ba là sự mở rộng của các hoạt động khoa học công nghệ dựa trên nền tảng hợp tác giữa các bên liên quan như Chính phủ, viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp. Việc xây dựng các hệ sinh thái đổi mới sáng tạo sẽ tạo ra môi trường thuận lợi cho việc phát triển các ý tưởng và sản phẩm mới.
Cạnh tranh về nguồn nhân lực
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, sự cạnh tranh về nguồn nhân lực trong lĩnh vực khoa học công nghệ ngày càng trở nên khốc liệt. Các quốc gia đang nỗ lực thu hút nhân tài, dữ liệu và năng lực tính toán để phát triển các công nghệ tiên tiến. Việt Nam cũng cần có những chính sách phù hợp để giữ chân và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
Điều chỉnh chính sách của Chính phủ
Cuối cùng, Phó Thủ tướng cho biết Chính phủ các nước đang nhanh chóng điều chỉnh chính sách để thúc đẩy hợp tác công tư trong các lĩnh vực khoa học công nghệ chiến lược như bán dẫn, ô tô, AI, robot và UAV. Điều này cho thấy sự quyết tâm của các quốc gia trong việc dẫn dắt và phát triển các ngành công nghệ mũi nhọn.
Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh rằng Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia đã xác định 9 ngành ưu tiên cho Việt Nam, bao gồm sản xuất thông minh, đô thị thông minh, truyền thông số, an ninh mạng, môi trường, y tế, hydrogen, bán dẫn và AI. Những ngành này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế và xã hội của đất nước.
Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong 40 năm đổi mới, và mục tiêu đến năm 2030 là trở thành một nước đang phát triển với công nghiệp hiện đại và thu nhập trung bình cao. Để đạt được điều này, cần có động lực từ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Phó Thủ tướng cũng chỉ ra rằng, mặc dù đã có nhiều tiến bộ, nhưng Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức trong việc phát triển khoa học công nghệ. Cần có sự nhận thức đầy đủ về vai trò của khoa học công nghệ trong các bộ ngành và địa phương, cũng như cải thiện hành lang pháp lý để tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển.
Để thực hiện các mục tiêu này, Bộ Khoa học và Công nghệ cần nhanh chóng kiện toàn bộ máy và triển khai các chủ trương của Đảng, Nhà nước. Việc nâng cao nhận thức trong xã hội về vai trò của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là rất cần thiết, đồng thời cần có các cơ chế hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
Ngành khoa học công nghệ hướng tới mục tiêu tăng trưởng 5%
Tại cuộc làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã khẳng định rằng Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ là hạt nhân trong việc thực hiện Nghị quyết 57. Ngành này sẽ đóng góp ít nhất 5% vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế của đất nước, cho thấy vai trò quan trọng của khoa học công nghệ trong kỷ nguyên mới.
Để đạt được điều này, Bộ sẽ triển khai nhiều nhiệm vụ lớn trong các lĩnh vực chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ. Các chương trình như chuyển đổi AI quốc gia và hạ tầng số sẽ được đẩy mạnh, nhằm tạo ra những bước đột phá trong phát triển kinh tế.
Phó Thủ tướng và Bộ trưởng cũng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ sở hữu trí tuệ và thương mại hóa các kết quả nghiên cứu. Điều này sẽ giúp nâng cao giá trị của các sản phẩm khoa học công nghệ và tạo ra động lực cho sự phát triển bền vững.
Với những định hướng rõ ràng và quyết tâm cao, ngành khoa học công nghệ Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ, hứa hẹn sẽ đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước trong tương lai.
